Moeilijke keuzes van een paar minuten

Ik zal een jaar of vijftien geweest zijn en we (leerlingen van een middelbare school) gingen op studiereis naar Brabant. Een studiereis van een dag of vier met een dagtocht naar Brussel, mijn eerste buitenland ervaring zou dat worden. Duhh?? Ja, het was 1968 of zo en dan was de kans dat je nog geen reisje over de grens had gemaakt in het Beverwijk van 1968 ongeveer 70 procent. Maar goed, dit terzijde, we zaten in de bus en er werd stevig gerookt door mijn medeleerlingen. Zelf rookte ik niet, nooit behoefte aan gehad, tot dat..... Juist, degene een peuk op stak waarvan ik het nooit verwachtte en het was nog een meisje ook (1968, emancipatie, kinderschoenen, link). Zoals elke puber kon ik dat niet op mij laten zitten en bij de eerstvolgende pauze scoorde ik een pakje sigaretten, vanaf dat moment pafte ik manhaftig mee.

Eerst natuurlijk niet over de longen, want dan stikte ik de moord, maar zoiets regelt zich van zelf. Jantje was vanaf dat ogenblik verslaafd en niet zo'n beetje ook. Thuis werd er zeer kort op gereageerd, toen ik voor de eerste keer in de huiskamer rookte. Mijn oude heer reageerde met één woord, bestaande uit twee lettergrepen, begon met een k en eindigde ook met een k (Neehee, niet konijnenhok). En dat was het.
Nu, ruim veertig jaar later en vele pogingen tot stoppen later, ben ik op het moment dat ik dit stukje schrijf, weer zo'n acht maanden rookvrij. En het valt nog steeds niet mee. Iemand vertelde me ooit, dat hij (of zij, weet ik niet meer) een roker was, die niet rookte. En dat ben ik ook en zo voel ik me ook. Eigenlijk net zoiets als een alcoholist, al drink je meer dan dertig jaar niet meer, een alcoholist blijf je je hele leven. Een roker blijf je ook de rest van je leven.

Ik had nu een goede stok achter de deur, m'n gezondheid. Die is niet helemaal klachtenvrij (diabetes en bloedvaten) en een oorzaak is zonder twijfel zo'n 40 jaar drie pakjes zware shag in de week. Gesodelazer met m'n bloedvaten. Waarin uit zich dat? Etalagebenen dus. Vorig jaar kon ik zo'n tweehonderd meter aardig doorstappen en dan kreeg ik kramp, met name in mijn rechter been en dan moest ik even stil staan tot het over was en daarna kon ik weer tweehonderd meter verder. En als er dan toevallig een etalage van een winkel (al is het de slager of een assurantiekantoor) te bekijken was, dan deed je dat heel geïnteresseerd. Vandaar de naam.
Kortom, ik wist heel goed de oorzaak en ik wachtte met grote angst tot dat mijn behandelend arts het S-woord bezigde. "Het zou beter zijn als u Stopte, meneer Kamps". Doordat de slagader richting mijn rechterbeen was dichtgeslibd, moest er vorig jaar oktober een bypass (een z.g. crossover) worden aangelegd en een dag voor de opname werd je al geadviseerd om niet meer te roken. Dat vond ik een mooie gelegenheid om te stoppen en dat heb ik dan ook gedaan. Mijn lieve echtvriendin stopte heel erg solidair met mij en verdomd, het werkte eindelijk. Nu zijn we acht maanden verder, ik rook nog steeds niet en ben dat ook niet van plan, mijn gade is helaas weer bezweken en rookt zo af en toe weer een sigaretje. 't Valt alles, maar niet mee.

Terwijl, als je het nuchter beschouwd, de trek in een sigaret hooguit een minuut of twee duurt en je het daarna weer kwijt bent. Lichamelijk afhankelijk ben ik al lang niet meer, het zit tussen de oren en dat houd ik me zelf dan ook steeds voor. Gelukkig is de trek in een peuk niet meer zo frequent als in het begin, maar zo af en toe... Vandaar, ik ben een roker die niet rookt en af en toe ben ik een moeilijke keuze van een paar minuten aan 't maken.