De generalist, garantie voor werkloosheid?

Gisteren op visite geweest bij een gelijkgestemde. Eén van de weinige mensen die ik "vriend" zou durven noemen. Hij denkt, net zoals ik "out of the box", datgene wat ik zo liefkozend "dwarsdenken" noem. We hebben er al heel veel urenlange gesprekken over gehad, maar over dit zijn we het hartgrondig eens. De maatschappij begrijpt ons niet en wij doen hartstochtelijk ons best om de maatschappij wel te begrijpen, een hopeloze situatie.

Allebei 50-plus, allebei werkloos, allebei goed opgeleid, mijn vriend is zelfs academicus met drs. voor zijn naam, allebei een heleboel levenservaring, allebei een beetje "anders", allebei een beetje leuk gek. Bij dit soort gesprekken hebben we het vaak over "waarom" we buiten de maatschappij staan, waarom we geen werk kunnen vinden. Gisteren gave we het een naam, wij zijn generalisten, daar schort het aan.

Een generalist is iemand die van alles wel wat weet en van niets genoeg. Neem mezelf nou, ik kan overal wel over meelullen, heb in een hoop vakgebieden al mijn mannetje gestaan en kan zonder problemen vaak naadloos in een organisatie worden ingepast. Uiteraard ben ik ook wel in het bezit van enige specialistische vaardigheden, maar de ellende is, dat het vak waarin ik ben opgeleid, namelijk typograaf (grafisch tekstverwerker) niet meer bestaat. Dat beroep is samen geveegd op een hoop met vakgebieden als micro-opmaker, macro-opmaker, reprofotograaf en plaatvervaardiger tot dtp'er, oftewel het samenvoegen van beeld en tekst tot pagina's met een personal computer. Oudere mannen hebben geen toegevoegde waarde als dtp-er, met hun gezeur over de afstand tussen de Hoofdletter W en de daaropvolgende kleine of normale letter e, zodat het er optisch fraaier uitziet. Tegenwoordig is het van belang, hoe snel kun je een tijdschrift of een krant in elkaar fabrieken. De gewone lezer maalt niet om esthetisch verantwoorde koppen en de juiste interlinie tussen de regels of bijpassend lettertype. Dus als je na jaren bij een bedrijf wordt weggesaneerd en je bent boven de vijftig, plastisch uitgedrukt, je bent van "de rijdende trein gelazerd", dan valt het niet mee om er ergens anders weer op te klimmen. Dus ging ik als "zij-instromer" het onderwijs in en betaalde het omscholingstraject uit eigen zak. Niet goed gelukt, tijdelijke contracten, flutbaantjes beneden mijn niveau en er substantieel financieel op achteruit boeren, dat gebeurde er. Heden heb ik nog maar een contract voor acht uur per week op payroll-basis. Oftewel, morgen kan ik ontslagen zijn.

Maar je bent een generalist Kamps, zeg je zelf, wat kan je dan nog meer? Zoals ik al opmerkte, ik weet overal wel wat van af. Vroeger leerde je niet alleen gericht, maar werd er ook gewerkt aan je algemene ontwikkeling. Overigens werd de informatie ook niet in hapklare brokken aangeleverd. Als ik wat over de Hoekse en Kabeljauwse twisten wilde weten en de rol van Jacoba van Beieren daarin, dan kon ik dat niet eventjes snel in Wikipedia vinden, want een computer kon in die tijd alleen nog maar rekenen en had de grootte van een gemiddelde sporthal. Nee, Jantje moest naar de bibliotheek, er een boek over zien te vinden en dat eerst helemaal uitlezen en er daarna een samenhangend uittreksel van zien te maken, zodat hij de onderwijzer tevreden kon stellen. En dat allemaal met een balpen of vulpen, niets toetsenbord, niets knippen en plakken. Old school man!!! Tja, en dat blijft dan wel in je geheugen hangen, of je nu wilt of niet. Als zetter bij het Noordhollands Dagblad tikte ik dagelijks alle redactionele artikelen op, van belangrijke internationale nieuwsfeiten tot de duivensportberichten uit Bovenkarspel. Je vergat het met dezelfde snelheid, waarmee je het optikte, maar..... er bleef altijd wel wat van hangen.

Nu ben ik bijna 59, er zitten ik weet niet hoeveel weetjes, feiten, kennis en andere dingen die het waard zijn om te onthouden in dat grote hoofd van me, overigens ook een hoop flauwekul, maar dat heb je als je alles op moet tikken en dus lezen. En allemaal voor een modaal salaris te verkrijgen, maar niemand wil het hebben. Ik ben al jaren een toeschouwer langs het speelveld dat maatschappij heet.

Ik ben boekhouder geweest begin jaren zeventig, was ik niet zo goed in. Ik heb telefonisch personeelsadvertenties verkocht, ik ben niet commercieel genoeg, want ik ben daar te eerlijk voor. Ik ben precies 3 werkdagen huisschilder geweest, diep ongelukkig was ik. Mijn hand oog coördinatie is niet je van het en ik heb hoogtevrees, genoeg voor een diskwalificatie. Ik ben chauffeur geweest op een busje voor mindervaliden en reed 's nacht kranten met dat zelfde busje. 't Verdiende geen ruk en je kreeg verdomd weinig slaap.

Ik ben, omdat ik dat spul allemaal heb zien komen en omdat ik er vanaf het begin wel aardig mee om kon gaan, handig met personal computers. Heb er een aantal cursussen in gevolgd en dus sta ik tegenwoordig bekend als ict'er, gespecialiseerd in onderwijsomgevingen. Daarmee kom je niet aan de bak, want de vooropleiding die een ict'er tegenwoordig moet hebben (MCSA, MCSE, ITIL enz.) heb ik niet. Geld voor bij- of omscholing heb ik niet en van overheidswege én van de sociale partners heb ik wat dat betreft weinig te verwachten.

Deze week kwamen VVD en PvdA met hun deelakkoord, daarin werd de forenzentaks en de lang studeer boete teruggedraaid en daarvoor in de plaats werden belastingen verhoogd en onder andere de verhoging van de AOW-leeftijd nog sneller ingevoerd. Deze dwarsdenker heeft sollicitatieplicht tot 66 jaar en 8 maanden. En ik ben zo moe, zo moe.........