Heel erge kramp

Donderdagavond 12 augustus was er een item bij 2 Vandaag over een jongen van 15 die het leven niet meer aankon en zich verhing in het Amsterdamse Bos. Ik heb al een heleboel meegemaakt in het leven en toch ben ik nog altijd aangedaan vanwege zulke berichtgeving. Waar sommigen blijk geven van een gebrek aan empathisch vermogen, heb ik daar een overvloed van. Niet dat ik dat een mindere eigenschap van mezelf vind maar ik ga er steeds mee op de loop.

De jongen had een schisis, beter bekend als een hazenlip, een brilletje op en een windkracht-twaalf-zuidwester-storm kapsel. Dan is het niet zo leuk opgroeien in het Amsterdam van de vroege 21e eeuw, zeker niet wanneer de adolescentie nadert. De arme puber werd, uiteraard zeg ik met enige mismoedigheid, vreselijk gepest op school en door de kinderen op straat. Als puber is onzekerheid zo wie zo een dagelijkse state of mind en dan sta je niet bepaald te wachten op de spottende commentaren van je leeftijdsgenoten, die je met alle liefde nog verder de grond in boren. Dat zoiets uiteindelijk in niet geringe mate bijdraagt aan de ondergang van een leven, dat de kans niet krijgt zich te ontplooien, stemt me droef.

Op de scholen, waarop ik gewerkt heb, zocht ik de kinderen, die wat minder door moeder Natuur bedeeld waren en daar duidelijk last van hadden juist op en probeerde ik contact met hen te maken, hun talenten te ontdekken en die te stimuleren. Niet, dat ik vroeger zelf een lelijk kind was, ik viel niet op en ben altijd redelijk weerbaar geweest, zowel verbaal als fysiek. De betrokkenheid bij mensen met wie het wat minder gaat, heeft meer te maken met mijn opvoeding denk ik, mijn ouders hebben me al redelijk vroeg bewust gemaakt van het feit, dat niet alles vanzelf gaat in dit leven en dat sommige mensen, dieren en processen af en toe een steuntje in de rug nodig hebben. We (mijn zusje, broertje en ik) werden ook niet weggehouden bij ziekte, lijden en sterven. Zeker mijn moeder verstopte haar emoties niet en uiteraard leer je daar van en neem je daar het een en ander van over.

De maatschappij heeft zich verhard en één van de oorzaken daarvan is de verandering van de consumptie-behoefte. Allemaal een eigen huis, het liefst twee of drie auto's voor de deur, zodat niemand mistast, minimaal twee keer op vakantie per jaar plus een paar weekendjes weg. Voor minder doen we het niet en uiteraard zal iedereen weten dat we het goed hebben. Dien ten gevolge nemen we iedereen in onze omgeving de maat en is de competitie onderling heel groot. En dat laten we luid en duidelijk weten. Dat hele circus kost geld dat het barst en daarom is elke inbreng van inkomsten welkom. Nog niet zo lang geleden was het doodnormaal dat er één kostwinner per huishouden was, in 99 procent van de gevallen was dat de man en de vrouw bleef thuis en was verantwoordelijk voor de huishouding en het opvoeden van de kinderen. Nu werken allebei de partners om het luxe leven te kunnen financieren en de nazaten worden uitbesteed bij kinderopvang, naschoolse opvang, of wat voor opvang dan ook, als pa en moe hun "ding" (jakkes) maar kunnen doen. Daarmee verdwijnt een heel stuk opvoeding in de schaduw van het bestaan en kan het zomaar voorkomen, dat de gemiddelde dertienjarige het normbesef van een grindtegel heeft, ongeveer net zoals de oppervlakte van hun gezichtshuid op die leeftijd.

Als dan een puber, die het ook niet kan helpen dat zijn gelaat niet aan de "norm" voldoet, het leven ontvlucht en een einde aan zijn leven maakt, dan is dat in principe een schreeuw, een protest tegen die voortrazende maatschappij. Men zal weer tot het besef moeten komen, dat het individu de maatschappij niet maakt, maar dat we die met zijn allen maken. Maar dan moet wel iedereen mee kunnen doen, mooi en lelijk. Als er teveel muizen en ratten in een ruimte zijn, gaan ze aan elkaar vreten en de zwakken zijn dan van nature de klos. Wij mensen claimen dat we zoveel beter zijn dan dieren. Als dat zo zou zijn, dan had de zelfmoord van een vijftienjarige jongen met een hazenlip, een brilletje en een plofkapsel wellicht voorkomen kunnen worden.

In september komt er een boek uit van de moeder van de jongen, waarin zij beschrijft hoe het leven van haar zoon is verlopen. Zou verplichte literatuur moeten worden bij opleidingen in de pedagogie en de jeugdzorg. Wellicht is het ook aan te bevelen bij mens en maatschappij in de bovenbouw van het voortgezette onderwijs.